2 Eylül 2012 Pazar

Raweya Fermanî (Emir Kipi)



Emir kipi, fiilin yapılmasını dileyen veya emreden isteme kipidir. Kürtçede, fiillerin Dema Niha’da nasıl çekildiklerini bilmek, Raweya Fermanî olarak nasıl çekildiklerini bilme ve anlamada kolaylık sağlayacaktır. 

Hatırlayacağınız gibi, Dema Niha’da ekimiz ‘di’ idi, Raweya Fermanî içinse ‘bi’ ekini kullanırız. Özcesi, bir çok fiilde, Dema Niha çekimini bildiğiniz bir fiilden ‘di’yi atıp yerine ‘bi’ koyduğunuzda raweya fermanî çekimini elde ederiz. (Bazı fiiller –bi eki almadan emir kipi şeklinde çekilirler, o yüzden ‘bir çok’ diye belirttim, onları aşağıda açıklayacağım.)

Kürtçe filllerin şimdiki zamandaki kökünü göstererek, raweya fermanî çekimlerini yapalım şimdi de;


1) yalın fiillerde emir kipi çekimi;

Birin (Götürmek) : Bu fiilde mastar eki –irin’dir. Onu attığımızda geriye ‘b’ kalır. Bu kökün önüne –bi ekini, sonunaysa, tekil şahıs (sen) ise –e , çoğul şahıs (siz) ise –in, getirerek emir kipinde çekimini yapmış oluruz. Bi-b-e => Bibe! (Götür!)

Birîn (Kesmek) : Bu fiilde mastar eki –îndir. Onu atınca geriye ‘bir’ kalır. Bu kökün önüne –bi ekini, sonunaysa tekil şahıs (sen) ise –e , çoğul şahıs (siz) ise –in getirerek çekimi yapmış oluruz. Bi-bir-e=> Bibire! (Kes!)

2) –andin ile biten fiiller;

Şandin (Göndermek) : Bu fiilde –andin’ı atınca geriye ‘ş’ kökü kalır; başına -bi getirirsek; bi-ş elde etmiş oluruz, yalınlarda yaptığımız gibi sonuna hemen zamir eki getirip bi-ş-e olarak çekemeyiz, çünkü sonu –andin ile biten fiiller kökten sonra –în eki alır, ancak onun arkasından tekil şahıs (sen) ise –e , çoğul şahıs (siz) ise –in getiririz.. Şöyle ki; bi-ş-în-e=> Bişîne!

Weşandin (Silkelemek) : -andini attık, geriye –weş kaldı, başına –bi’yi getirdik; -biweş oldu. Hemen ardından –în ekimizi getiriyoruz; biweşîn; son olarak da tekil şahıs (sen) ise –e , çoğul şahıs (siz) ise –in getirdik miydi; bi-weş-în-e =>Biweşîne!

Pijandin (Pişirmek) Bi-pij-în-e=> Bipijîne!

Şewitandin (Yakmak) Bi-şewit-în-e=>Bişewitîne!

Ceribandin (Denemek) Bi-cerib-în-e=>Biceribîne!

Rijandin (Akıtmak/Dökmek) Bi-rij-în-e=>Birijîne!

3) -tin ile biten fiiller;

Bu fiillerde eğer kökün son hecesinde a ünlüsü varsa, bu durumda a ünlüsünün yerini ê alır. Eğer fiilin kökü f, s ya da ş gibi sert ünsüzlerden biriyle sona eriyorsa, bu ünsüzler zamir eki ile birleşirken, v, z ya da jye dönüşüp yumuşayabilir.

Bihîstin (Duymak) : Kök hîs’tir. Başına –bi getirir, sonuna da tekil şahıs (sen) ise –e , çoğul şahıs (siz) ise –in getiririz; bi-hîs-e => Bihîse! (Yaygın olarak Bibihîse! kullanılır) 

Qeşartin (Soymak) : Kök qeşar’dir; fakat son hecede a ünlüsü olduğundan ê’ye dönüşür ve “qeşêr” olur. Bi-qeşêr-e=> Biqeşêre!

Axaftin (Konuşmak) : Kök axaf’tır; fakat a ünlüsü ê’ye f ünsüzü de v’ye dönüşür ve “axêv” halini alır. Bi-axêv-e=> Biaxêve! (Biaxive olarak da kullanılır)

Kuştin (Öldürmek) : Kök kuş’tur; fakat sondaki ş ünsüzü j’ye dönüşür ve “kuj” olur. Bi-kuj-e=> Bikuje!

Gestin (Isırmak) : Kök ges’tir, fakat s ünsüzü z’ye dönüşür ve “gez” olur. Bi- gez-e=> Bigeze!

Bijartin (Seçmek) Bi-bijêr-e=> Bibijêre! (a-ê dönüşümü)

Traştin (Yontmak) Bi-trêş-e=> Bitirêje! (a-ê / ş-j dönüşümü)

Parastin (Korumak) Bi-parês-e=>Biparêze! (a-ê / s-zdönüşümü)

Guhastin (Taşımak/Nakletmek) Bi-guhêz-e=>Biguhêze! (a-ê / s-z dönüşümü)

Guvaştin (Sıkıştırmak) Bi-guvêş-e=>Biguvêje! (a-ê / ş-v dönüşümü)

Mîstin (İşemek) Bi-mîz-e=> Bimîze! (s-z dönüşümü)

Gihaştin (Değmek) Bi-gihêj-e=>Bigihêje! (a-ê dönüşümü / ş-j dönüşümü)

4) -atin, -otin, -êtin’la biten  fiiller;
Bu fiiller êj, oş ve oj eklerini alır.
Patin (Pişirmek) : -atin’i at, geriye –p kalır. Bi-p-êj-e=>Bipêje!
Dotin (Sağmak) : -otin’i at geriye –d kalır. Bi-d-oş-e=>Bidoşe!
Avêtin (Atmak) : -êtin’i at geriye –av kalır. Bi-av-êj-e=>Biavêje!
Firotin (Satmak) Bi-fir--e=>Bifroşe!

5) –istin’la biten fiiller;
Bu tarz fiiller, zamir çekimi ile kök arasına -ês ekini alır.
Heristin (Ezilmek) : -istin’i atarız geriye –her kalır. Bi-her-ês-e=>Biherêse!
Ristin (Eğirmek) : -istin’i attık geriye –r kalır. Bi-r-ês-e=>Birêse!

6) –iştin’la biten fiiller;
Hilperiştin (Tırmanmak) : -iştin’i atarız geriye “hilper” kalır. Bi-hilper-e=>Bihilpere! (Hilperije! olarak da kullanılır)

7) –irin’la biten fiiller;
Kirin (Yapmak) : -irin’i at, -k kalır. Bi-k-e=> Bike!
Birin (Götürmek) : -irin’i at, -b kalır. Bi-b-e=>Bibe!

8)-în, -an, -ûn’la biten fiiller;
Bu tarz fiiller çok kolaydır; sonundaki –în, -an ya da –ûn attığımızda geriye kök kalır, başına –bi, sonuna da zamir ekimizi ekledik mi çekimi elde etmiş oluruz.
Bezîn (Koşmak): bi-bez-e=> Bibeze!
Barîn (Yağmak):  Bi-bar-e=>Bibare!
Gerîn (Gezmek): Bi-ger-e=> Bigere!
Kolan (Kazmak): Bi-kol-e=> Bikole!
Dan (Vermek): Bi-d-e=> Bide!
Kutan (Dövmek): Bi-kut-e=>Bikute!
Çûn (Gitmek): Bi-ç-e=>Biçe!
Bûn (Olmak): Bi-b-e=>Bibe!
Kirîn (Satın Almak) : Bi-kir-e=> Bikire!
Zanîn (Bilmek): Bi-zan-e=> Bizane!
Nalîn (İnlemek): Bi-nal-e=> Binale!
Nivîsîn (Yazmak): Bi-nivis-e=> Binivise!
Pirsîn (Sormak): Bi-pirs-e=> Bipirse!

Yukardaki kök ek şeklindeki anlatımla çok fazla gramere boğdum farkındayım, ama bu şekilde bir anlam yüklemek öğrenmeyi kolaylaştırır diye düşündüm. Öte türlü ezberlemekten başka seçenek kalmıyor.
Şimdiyse ezberlemekten başka seçenek olmayan çekimleri bir kurala dayanmayan fiillere bakalım:





Raweya Fermanî
Çêkirin
İmal etm/Üretmek
çêke
Dadan
Kapamak/Kitlemek
dade
Dagirtin
Doldurmak
dagire
Daketin
İnmek
Dakeve
Damezirandin
Kurmak
Damezirîne
Daxistin
İndirmek/Düşürmek
Daxe
Rahiştin
Asılmak(bir işe)
Rahêje
Raketin
Yatmak
Rakeve
Rakirin
Kaldırmak/Sökmek
Rake
Raxistin
Sermek/Döşemek
Raxe
Rûniştin
Oturmak
Rûne
Vebûn
Açılmak
Vebe
Vegerîn
Geri dönmek
Vegere
Vegotin
Anlatmak
Vebêje
Vekirin
Açmak
Veke
Veqetandin
Ayırmak
Veqetîne
Veşartin
Saklamak
Veşêre
Wergerandin
Çeviri yapmak
Wergerîn
Ajotin
Sürmek
Bajo
Anîn
Getirmek
Bîne
Dîtin
Görmek
Bibîne
Hatin
Gelmek
Hiştin
Bırakmak
Bihêle
Ketin
Düşmek
Bikeve
Man
Kalmak
Bimîne
Nivistin
Uyumak
Binive
Şûştin
Yıkamak
Bişo
Vexwarin
İçmek
Vexwe
Xwarin
Yemek
Bixwe
Xwestin
İstemek
Bixwaze
Zayîn/Zan
Doğurmak
Bizê

*Olumsuzluk EKİ
Kürtçe emir kiplerinde olumsuz eki “me”dir. Hînker ve Bedirxan’ın kitabında bu şekilde kabul ediliyor. Fakat yaygın olarak “ne” kullanıldığından, aşağıdaki tabloda ‘ne’ olarak çekimlenmiş hallerine yer vereceğiz. Siz isterseniz ‘ne’yi atıp yerine ‘me’ getirebilirsiniz.




Lêker
Wate
Raweya Fermanî
Neyînî
Anîn
Getirmek
Bîne
Neyîne
Hêlan
Bırakmak/Terk etmek
Bihêle
Nehêle
Gotin
Söylemek
Bibêje
Nebêje
Xwarin
Yemek
Bixwe
Nexwe
Hatin
Gelmek
Neyê
Avêtin
Atmak
Biavêje
Neavêje
Bihîstin
Duymak
Bibihîze
Nebihîze
Bijartin
Seçmek
Bibijêre
Nebijêre
Biraştin
Izgara Etmek
Bibirêje
Nebirêje
Birin
Götürmek
Bibe
Nebe
Bûn
Olmak
Bibe
Nebe
Cûtin
Çiğnemek
Bicû
Necû
Çûn
Gitmek
Biçe
Neçe
Dayîn/Dan
Vermek
Bide
Nede
Dîtin
Görmek
Bibîne
Nebîne
Dotin
Sağmak
Bidoşe
Nedoşe
Firotin
Satmak
Bifiroşe
Nefiroşe
Gestin
Isırmak/Dişlemek
Bigeze
Negeze
Gihîştin
Ulaşmak/Olgunlaşmak
Bigihêje
Negihêje
Girtin
Yakalamak/Alıkoymak
Bigire
Negire
Guhartin
Değiştirmek
Biguhêre
Neguhêre
Guhastin
Aktarmak/Nakletmek
Biguhêze
Neguhêze
Guvaştin
Sıkmak
Biguvêşe
Neguvêşe
Hejmartin
Saymak
Bihejmêre
Nehejmêre
Hinartin
Göndermek/Yollamak
Bihinêre
Nehinêre
Ketin
Düşmek
Bikeve
Nekeve
Kirin
Yapmak
Bike
Neke
Kolan
Kazmak
Bikole
Nekole
Kuştin
Öldürmek
Bikuje
Nekuje
Kutan
Dövmek/Vurmak
Bikute
Nekute
Lîstin
Oynamak
Bilîze
Nelîze
Malaştin
Süpürmek/Silmek
Bimalêje
Nemalêje
Mayîn/Man
Kalmak
Bimîne
Nemîne
Mirin
Ölmek
Bimire
Nemire
Nivistin
Uyumak/Yatmak
Binive
Nelive
Pan
Beklemek
Bipê
Nepê
Parastin
Savunmak
Biparêze
Neparêze
Pişaftin
Eritmek/Asimile Etm.
Bipişêve
Nepişêve
Qefaltin
Yakalamak/Zapt etm.
Biqefêle
Neqefêle
Qeşartin
Soymak(Kabuğunu)
Biqeşêre
Neqeşêre
Rijandin
Dökmek
Birêje
Nerêje
Sotin
Yakmak
Bisoje
Nesoje
Stran
Şarkı söylemek
Bistrê
Nestrê
Şikestin
Kırılmak/Yenilmek
Bişikê
Neşikê
Şûştin
Yıkamak
Bişo
Neşo
Westan
Yorulmak
Biweste
Neweste
Xistin
Düşürmek/İndirmek
Bixe
Nexe
Xwendin
Okumak
Bixwîne
Nexwîne
Xwestin
İstemek
Bixwaze
Nexwaze
Zan
Doğmak/Doğurmak
Bizê
Nezê
Barîn
Yağmak
Bibare
Nebare
Bezîn
Koşmak
Bibeze
Nebeze
Borîn
Böğürmek
Bibore
Nebore
Civîn
Toplanmak
Bicive
Necive
Çinîn
Biçmek/Koparmak
Biçine
Neçine
Êşîn
Ağrımak
Biêşe
Neêşe
Firîn
Uçmak
Bifire
Nefire
Gerîn
Gezmek/Dolaşmak
Bigere
Negere
Guhêrin
Değişmek
Biguhere
Neguhere
Herikîn
Akmak
Biherike
Neherike
Karîn
Yapabilme/Edebilme
Bikare
Nekare
Kelîn
Kaynamak/Haşlanmak
Bikele
Nekele
Kenîn
Gülmek
Bikene
Nekene
Kirîn
Satın almak
Bikire
Nekire
Meşîn
Yürümek
Bimeşe
Nemeşe
Nasîn
Tanımak
Binase
Nenase
Nêrîn
Bakmak
Binêre
Nenêre
Nivîsîn
Yazmak
Binivîse
Nenivîse
Peyivîn
Konuşmak
Bipeyive
Nepeyive
Qedîn
Bitmek
Biqede
Neqede
Qerisîn
Sıkışmak/Donmak
Biqerise
Neqerise
Qetîn
Kopmak/Yırtılmak
Biqete
Neqete
Qewimîn
Meydana Gelmek
Biqewime
Neqewime
Revîn
Kaçmak
Bireve
Nereve
Şewitîn
Yanmak
Bişewite
Neşewite
Weşîn
Yayımlanmak/Dökülmek
Biweşe
Neweşe
Xebitîn
Çalışmak
Bixebite
Nexebite
Xeyîdîn
Küsmek
Bixeyide
Nexeyide
Barandin
Yağdırmak
Bibarîne
Nebarîne
Bezandin
Koşturmak
Bibezîne
Nebezîne
Ceribandin
Denemek/Sınamak
Biceribîne
Neceribîne
Civandin
Toplamak/Yığmak
Bicivîne
Necivîne
Çirandin
Yırtmak
Biçirîne
Neçirîne
Domandin
Devam etm/Sürdürmek
Bidomîne
Nedomîne
Êşandin
Acıtmak/Ağrıtmak
Biêşîne
Neêşine
Firandin
Uçurmak
Bifirîne
Nefirîne
Gerandin
Gezdirmek
Bigerîne
Negerîne
Guherandin
Değiştirmek
Biguherîne
Neguherîne
Herikandin
Akıtmak
Biherikîne
Neherikîne
Kişandin
Çekmek
Bikişîne
Nekişîne
Kelandin
Kaynatmak/Haşlamak
Bikelîne
Nekelîne
Kenandin
Güldürmek
Bikenîne
Nekenîne
Meşandin
Yürütmek
Bimeşîne
Nemeşîne
Nasandin
Tanıtmak
Binasîne
Nenasîne
Peyivandin
Konuşturmak
Bipeyivîne
Nepeyivîne
Qedandin
Bitirmek
Biqedîne
Neqedîne
Qerisandin
Sıkıştırmak/Dondurmak
Biqerisîne
Neqerisîne
Qetandin
Koparmak/Yırtmak
Biqetîne
Neqetîne
Revandin
Kaçırmak
Birevîne
Nerevîne
Rijandin
Dökmek
Birijîne
Nerijîne
Şandin
Göndermek/Yollamak
Bişîne
Neşîne
Şewitandin
Yakmak
Bişewitîne
Neşewitîne
Tewandin
Eğmek/Bükmek
Bitewîne
Netewîne
Weşandin
Yayımlamak
Biweşîne
Neweşîne
Xebitandin
Çalıştırmak
Bixebitîne
Nexebitîne
Xeyîdandin
Küstürmek
Bixeyidîne
Nexeyidîne
Zivîrandin
Geri göndermek
Bizîvirîne
Nezîvirîne
Çêkirin
İmal etm/Üretmek
Çêke
Çêneke
Dadan/Daran
Kapamak/Kitlemek
Dade/Dare
Nedare
Dagirtin
Doldurmak
Dagire
Nedagire
Daketin
İnmek
Dakeve
Danekeve
Damezirandin
Kurmak
Damezirîne
Nedamezrîne
Daxistin
İndirmek/Düşürmek
Daxe
Danexe
Rahiştin
Asılmak(bir işe)
Rahêje
Nerahêje
Raketin
Yatmak
Rakeve
Ranekeve
Rakirin
Kaldırmak/Sökmek
Rake
Nerake
Raxistin
Sermek/Döşemek
Raxe
Neraxe
Rûniştin
Oturmak
Rûne
Nerûne
Vebûn
Açılmak
Vebe
Nevebe
Vegerîn
Geri dönmek
Vegere
Venegere/Nevegere
Vegotin
Anlatmak
Vebêje
Nebêje
Vekirin
Açmak
Veke
Neveke/Veneke
Veqetandin
Ayırmak
Veqetîne
Neveqitîne/Veneqetîne
Veşartin
Saklamak
Veşêre
Neveşêre/Veneşêre
Wergerandin
Çeviri yapmak
Wergerîn
Wernegerîne

Emir kipi barındıran bir metin paylaşalım şimdi:

Keça min. (Kızım). Ez niha diçim kar. (Şimdi işe gidiyorum.) Tu jî nivînên xwe berhev bike. (Sen de yatağını topla.) Malê hinekî bide hev. (Evi biraz düzenle.) Hinek firaqen neşûştî hene, wan bişo. (Biraz yıkanmamış bulaşık var, onları yıka.) Kincên şûştî ji cilşoyê derxe û raxe. (Yıkanmış giysileri çamaşırlıktan çıkar ve ser.) Odeya Serhat zede belawela ye, desten xwe mede wir, bila ew bi xwe bide hev. (Serhatın odası çok dağınık, oraya elini sürme, o kendi toplasın.)

**Bu parçada farkettiğiniz üzre, emir verilen şahıs ‘Sen’dir, üçüncü tekil şahısa emir vermek için yani Serhat odasını kendi toplasın demek için “bila ew bi xwe bide hev”demiştir, yani raweya bilanî kullanmıştır. Bunu aşağıda daha da açalım:

!!! Kürtçede emir kipinde bir tek şahıs vardır o da 2. Şahıştır. (Tekil ve Çoğul olmak üzere)
Yani; Bikeve! “Düş!” demektir, hitap ettiğimiz şahıs ‘Sen’dir. Öte yandan bir de bunun çoğulu var; Bikevin! Yani “Düşün” ya da “Düşünüz” burda da ‘Sen’ çoğul olup ‘Siz’ anlamındadır.
Özetle; emir verdiğimiz tekilse ‘Sen’, çoğulsa ‘Siz’dir. Yap, yapın; döv, dövün; kır, kırın; gel, gelin… Şeklinde düşünülebilir.

!!! Eğer emir verdiğimiz şahıslar farklıysa o zaman Raweya Bilanî kullanırız. Yani, başka şahıslara emir verme, başına bila getirilen istek şimdiki zamanı ile ifade edilir.

Örnek:
Bila bikevim. (Düşeyim.)
Bila bikeve. (Düşsün.)
Bila em bikevin. (Düşelim.)
Bila bikevin. (Düşsünler.)

!! Fakat bila illa ki yazılmak zorunda değildir. Başka şahıslarla çekildiğinde biz onun raweya bilanî olduğunu zaten anlarız.

Örnek:
Dîtin fiili
(Bila) ez bibinim. (Göreyim.)
(Bila) ew bibîne (Göre.)
(Bila) em bibinin (Görelim.)
(Bila) ew bibinin (Göreler.)

Şimdi bu “yapalım, edelim”(raweya bilanî) halini daha iyi anlamak için örnek bir metin paylaşalım:

Kawa: Em îro biçin têkberên nava malê bikirin. (Biz bugün gidelim, ev içi eşyaları satın alalım.)
Şermîn: Baş e, jixwe zede dema me nema. (Tamam, esasen fazla zamanımız yok.)
Kawa: Ka em lîsteyekê amade bikin. (Hadi bir liste hazırlayalım.)
Şermîn: Rast e, bêjî lîste nabe. (Doğru, listesiz olmaz.)
Kawa: Tu bibêje, ez binivîsim. (Sen söyle ben yazayım.)
Şermîn: Çilso, sarinc, firin, tozmij, televizyon..
Kawa: Wekî din, gelo em firaqşoyekê jî nekirin? (Ayrıca, acaba bir bulaşık makinesi de almayalım mı?
Şermîn: Niha ne pêwîst e. (Şimdi gerekli değil.)
Kawa: Baş e, her wiha em kompîturekê jî bikirin. ( Tamam, ayrıca bilgisayar da alalım.)
Şermîn: Bila be. Gelo li malê xeta telefonê heye? (Olsun. Acaba evde telefon hattı var mı?)
Kawa: Erê, lê em înternetê jî gire bidin. (İnternet de bağlayalım.)
Şermîn: Ew kare paşê ye. (O sonraki iş.)
Kawa: Ev qas bes e. (Bu kadar yeter.) Nexwe em herin. (Öyleyse gidelim.)
Şermîn: Em biçin, dibe ku li firoşgehê  jî hin tişt bên bîra me. (Gidelim, belki dükkanda da aklımıza bir şeyler gelir.)

***Bunların dışında xwestin (istemek) fiiliyle de birinden bir şey yapmasını isteyebilirsiniz.
Örneğin:
Ez dixwazim tu biçî. (Senin gitmeni istiyorum.)
Ez dixwazim ew biçe. (Onun gitmesini istiyorum.)
Ez dixwazim em biçin. (Gitmemizi istiyorum.)
Ez dixwazim hûn biçin. (Sizin gitmenizi istiyorum.)
Ez dixwazim ew biçin. (Onların gitmesini istiyorum.)

*Olumsuzu için başına -na getirmek yeterli. Örneğin; Ez naxwazim tu biçî. (Gitmeni istemiyorum.)

Bunu diğer kişilere göre de çekebiliriz; Ew dixwaze tu biçî (Senin gitmeni istiyor.) gibi..

**Ez dixwazim yerine "Min xwest" de kullanılabilir. Diğerleri; Te xwest, Wî/Wê xwest, Me xwestin, We xwestin ve Wan xwestin tir. 


Örneğin; Min xwest tu biçî.

*Bu başlık altında bir kaç farklı konuya da yer vermek istiyorum.


YAPABİLMEK/EDEBİLMEK


Bu tarz cümleler "karîn" fiiliyle oluşturulur. Bu İngilizcedeki "can"in karşılığıdır. 

Ez dikarim biçim. (Gidebilirim.)

Tu dikarî biçî. (Gidebilirsin.)
Ew dikare biçe. (Gidebilir.)
Em dikarin biçin. (Gidebiliriz.)
Hûn dikarin biçin. (Gidebilirsiniz.)
Ew dikarin biçin. (Gidebilirler.)

Karîn fiilini olumsuz yapmak, yani yapamamak, edememek anlamı vermek için başına -ni önekini getirmemiz yeterlidir.


Ez nikarim biçim. (Gidemem) gibi..


Divêtî (Gereklilik)


Bir şeyi yapmanın 'gerekli' olduğu belirtilirken kullanılır.


Öznemizin başına "divê" getirmemiz yeterlidir.


Divê ez biçim. (Gitmem gerek.)

Divê tu biçî. (Gitmen gerek.) gibi..



Bu kez Bedirxan’ın kitabından yararlandım. Umarım anlaşılmıştır.
*Ben ne öğretmen, ne de Kürtçe konusunda yetkin biriyim. Sadece notlarımı deftere çıkarmak yerine, blogta paylaşmak belki bir başkasına da yararlı olur diye daha mantıklı geldi. Düzeltmek istediğiniz bir şey, ya da yanlış bulduğunuz anlatım söz konusuysa berfdimsk@gmail.com a mesaj atabilirsiniz.















1 yorum:

Unknown dedi ki...

Notların çok yardımcı oluyor. Ellerine sağlık